Woningaanbod sluit aan bij woonwensen

Nieuwe woningen toegevoegd

Vanuit de Nationale Woon-en Bouwagenda komt er steeds meer regie op het realiseren van betaalbare woningen. Betaalbare woningen worden door het Rijk gedefinieerd als sociale en middenhuur woningen tot €1.000 en koopwoningen tot € 355.000. Met de lokale Versnellingsagenda Wonen richten wij ons al enkele jaren voornamelijk op betaalbare segmenten. Dat is nu terug te zien in de realisaties van 2022. In totaal zijn 102 nieuwe woningen opgeleverd. De helft hiervan was een huurwoning (47 sociale huur, 3 middenhuur en 1 dure huur). Daarnaast zijn 12 betaalbare en 39 duurdere koopwoningen gerealiseerd.

In 2022 zijn ook 24 eenheden voor kamergewijze verhuur opgeleverd.

Gedurende het jaar komen steeds nieuwe woningbouwontwikkelingen / locaties in beeld vanuit de Versnellingsagenda Wonen. Hetzij via het onderdeel UP Wonen (transformatie van centrumfuncties naar wonen), hetzij via projectmatige woningbouw (collectieve burgerinitiatieven op strategische locaties en Project Bouwen Kleine Kernen). Als gevolg daarvan zijn in 2022 zo’n 200 geplande woningen toegevoegd aan de planlijst. Ongeveer een kwart van de geplande woningen wordt gerealiseerd door inpandige transformatie. Zo voorziet woningbouw niet alleen in de woonbehoefte, maar draagt het ook bij aan een duurzame invulling van bestaand vastgoed en de leefbaarheid van onze kernen.

Het op gang houden van betaalbare nieuwbouw wordt met de stijgende bouwkosten een steeds grotere uitdaging.

Meer beleidsruimte gecreëerd

De gemeente Leudal bouwt zelf geen woningen; wij creëren de planologische ruimte voor nieuwe woningen. Dit hebben wij in 2022 gedaan op regionaal en lokaal vlak.

Regionale Structuurvisie Wonen geactualiseerd  
Op 5 juli 2022 heeft de gemeenteraad de Structuurvisie Wonen Midden-Limburg 2022 tot en met 2025 vastgesteld. In de periode juni-september gebeurde dit in alle deelnemende gemeenten.
De Structuurvisie Wonen 2022 geeft voor de komende jaren weer richting aan de gewenste (ver)bouw van woningen. Dit regionale kader biedt, in combinatie met de bestaande planvoorraad en beschikbare (rechtstreekse) bouwtitels, de mogelijkheid om in elke kern woningen te (laten) bouwen. Daarbij is er niet alleen aandacht voor nieuwbouw, maar ook voor transformatie en herstructurering en voor aanpassing van de bestaande woningvoorraad in relatie tot verduurzaming en het levensloopbestendig maken van woningen.

Versnellingsagenda Wonen: lokale uitwerking meerjarig ingebed
De ervaringen met de Versnellingsagenda Wonen 2022, het Uitvoeringsprogramma Wonen 2021, de ontwikkelingen op de woningmarkt en de komst van de Nationale Woon- en Bouwagenda hebben geleid tot een doorontwikkeling van ons lokale woonbeleid. Op 13 december 2022 heeft de gemeenteraad de Versnellingsagenda Wonen 2023-2025 vastgesteld.
De Versnellingsagenda Wonen integreert de kwantitatieve en kwalitatieve uitgangspunten van de regionale structuurvisie met de lokale ontwikkelwens en -kracht, met als doel om te komen tot versnelling van woningbouw in het belang van de leefbaarheid en om specifieke doelgroepen te ondersteunen. Als uitwerking van de Structuurvisie Wonen 2022 is er geen sprake van of onderscheid meer tussen regulier en aanvullend beleid, maar van een gerichte lokale aanpak. De Versnellingsagenda Wonen biedt een ruim afwegingskader voor nieuwe woningbouwmogelijkheden in alle kernen van Leudal. Het onderdeel ‘Uitvoeringsprogramma Wonen’ spitst zich toe op ontwikkelmogelijkheden voor woningbouw in vrijkomend of leegstaand vastgoed in de kernen. Vanuit de wens om te bouwen voor én door inwoners zet het onderdeel ‘Projectmatige woningbouw’ in op (collectieve) burgerinitiatieven en samenlevingsvormen met een conceptgedachte. In de loop van 2023 wordt een derde onderdeel toegevoegd dat ‘Woning- en woonkavelsplitsingen’ mogelijk maakt. Voor de periode 2023-2025 zijn concrete criteria benoemd waarvoor de nieuwe bouwmogelijkheden gelden, zoals locatie en kwaliteitseisen.

Afspraken met corporaties over realisatie van woningen

Via de jaarlijkse prestatieafspraken wordt concreet vastgelegd welke rol en bijdrage de woningcorporaties leveren. Vanwege de focus op betaalbaarheid zijn woningcorporaties een belangrijke partner. Dit geldt ook voor burgerinitiatieven, zoals bijvoorbeeld in Ell en Kelpen-Oler of bij het project ‘Totaalplan bouwen in kleine kernen’.

Startersleningen verstrekt

De startersregeling is voor het vierde jaar op rij verruimd. Vanwege de stijgende huizenprijzen is de maximale koopsom en het leenbedrag opnieuw verhoogd. Leudal volgt hierbij de provinciale richtlijnen. Starters kunnen voor de aankoop van een woning tot € 280.000 een starterslening van maximaal € 56.000 krijgen. Het aantal aanvragen is, net als vorig jaar, hoger dan het gemiddelde van rond de 15 per jaar. In 2022 zijn 24 startersleningen verstrekt, met een totale waarde van €964.297,00. De gemeentelijke bijdrage daarvan is 25% (€ 241.074,25). Daarnaast zijn er 8 lopende aanvragen. Oudere startersleningen worden regelmatig afgelost. Deze aflossingen zetten we opnieuw in om nieuwe starters te helpen bij hun eerste stap op de koopwoningmarkt. In 2022 is 1 deelaflossing gedaan en zijn 15 startersleningen volledig afgelost / overgesloten. In totaal zijn inmiddels 199 startersleningen verstrekt. Iets minder dan de helft van de starters gebruikt de starterslening voor de aankoop van een woning binnen de eigen woonkern en een kwart koopt elders binnen Leudal. Daarnaast vestigen jongeren, die niet woonachtig zijn in Leudal, zich in de gemeente. De meesten komen vanuit de regio.

Werken aan een schone(re) lucht

In 2022 hebben wij het eerste uitvoeringsplan voor het Schone Lucht Akkoord vastgesteld. Hierin is aangegeven hoe Leudal uitvoering geeft aan de luchtkwaliteitsthema’s zoals Landbouw, Industrie, Mobiliteit, Mobiele werktuigen en Houtstook. Dit om het doel van 50% gezondheidswinst ten opzichte van 2016 te bereiken.

Bestemmingsplannen
Er zijn extra kosten gemaakt van € 20.000 voor de voorbereiding van het bestemmingsplan Bedrijventerrein Grote Laak in Roggel. Deze kosten zijn voorgefinancierd en worden via een anterieure overeenkomst op de initiatiefnemers verhaald. Daarnaast zijn er kosten gemaakt voor het inwinnen van diverse specifiek externe expertise ad € 72.000.

In 2022 is een bedrag van € 382.000 ontvangen over de jaren 2019 tm 2021 van Kuypers Kessel  ten aanzien van grondwinning in het gebied Wijnaerden
Conform overeenkomst gebiedsontwikkeling Wijnaerden worden de bedragen gestort in de reserve gebiedsontwikkeling Wijnaerden. Er is in 2022 € 121.000 meer ontvangen dan is begroot.

Buitengebied in beweging en Omgevingswet
De inwerkingtreding van de Omgevingswet is (opnieuw) uitgesteld en wel tot 1 januari 2024 (waarbij de mogelijkheid bestaat, dat deze nog een keer wordt uitgesteld). Tot inwerkingtreding is de inzet van de gemeente Leudal gericht op het voldoen aan de minimale eisen van de Omgevingswet. Denk aan de aanpassing van werkprocessen, het nemen van besluiten over nieuwe verordeningen, regels, bevoegdheden en het inrichten van (de lokale onderdelen van) het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Implementatiewerkzaamheden die niet voor inwerkingtreding noodzakelijke zijn, worden in beginsel alleen voorbereid maar niet afgerond (dit kan in de meeste gevallen ook niet). Dit betekent dat kosten voor de inrichting van de instrumenten Omgevingsvisie, Omgevingsplan en Programma voor een groot deel verschuiven naar 2023/2024 en verder.
Het restant bedrag ad € 454.000 wordt overgeheveld via de gecommitteerde reserve naar 2023.

Omgevingsvergunnin g
Er is een bedrag van € 85.000 meer aan leges ontvangen dan is begroot. We zien een minder grote piek dan voorgaande jaren. De verwachting is dat na het invoeren van de Omgevingswet de baten gaan dalen, omdat enerzijds terughoudend wordt omgegaan in verband met nieuwe, onzekere procedures, waardoor initiatiefnemers afwachtend zijn en anderzijds de inwerkingtreding gaat leiden tot wijzigingen in het te innen legesbedrag.

Ten behoeve van sloop overtollige agrarische gebouwen Ell is een saneringsbijdrage betaald  van € 25.000.  Hier tegenover staat een onttrekking uit de reserve groenfonds.

Woonruimteverdeling
In 2022 is aan kwaliteitsbijdragen t.b.v. groenfonds een totaalbedrag van € 30.000 ontvangen.  Deze bedragen zijn gestort in de reserve groenfonds.

Milieu
Voor milieu  zijn extra kosten gemaakt voor een mediationtraject € 5.000  in het kader van handhaving.
Voor handhaving RO zijn meer juridische advieskosten gemaakt dan verwacht  in het kader van een civiele procedure €15.000.