Bestuurlijke hoofdlijn

Het jaar 2022 heeft in het teken gestaan van grote veranderingen. Veranderingen die ook gemeente Leudal treffen. De oorlog in Oekraïne, de effecten van klimaatverandering die zich steeds duidelijker aftekenen, de stikstofcrisis, het woningtekort en de arbeidsmarktkrapte zijn enkele voorbeelden daarvan. De Covid-19 pandemie, lockdowns en andere beperkende maatregelen leken hun langste tijd te hebben gehad. In maart zijn gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Medio juni is een nieuw college gevormd en is een nieuw coalitieakkoord gepresenteerd. Hiermee hebben wij ingezet om bovenstaande uitdagingen het hoofd te bieden en om te zetten in kansen voor onze inwoners, ondernemers en verenigingen.  

Oekraïne oorlog
Op 24 februari viel Rusland Oekraïne binnen. Hierdoor is na ruim 30 jaar opnieuw sprake van oorlog binnen Europa. Vrijwel direct kwam een grote vluchtelingenstroom op gang. Bijna 5 miljoen Oekraïense vluchtelingen, voornamelijk vrouwen en kinderen, zijn naar Europa gevlucht. Bijna 87.000 vluchtelingen in Nederland worden opgevangen. Ook in onze gemeente hebben wij bijna 250 personen ingeschreven.

Begin maart is de interne Taskforce Oekraïne opgericht. Doel is om de vluchtelingen goed te ondersteunen bij hun recht op opvang, school, werk en medische zorg. Deze Taskforce heeft intensief samengewerkt met buurgemeenten en andere lokale en regionale maatschappelijke partners. De maatschappelijke opgave was groot en betekende - en betekent nog - veel extra werk voor onze ambtelijke organisatie en de vele vrijwilligers en organisaties die zich hiervoor inzetten. Deze bestond allereerst uit het vinden en gereedmaken van opvanglocaties: begin april is de gemeentelijke opvang in Ittervoort geopend en medio mei de opvang op Landgoed Leudal. Naast opvang in onze gemeentelijke opvanglocaties zijn ruim 80 mensen opgevangen bij particulieren. Behalve inschrijving in de gemeentelijke BRP is ook aan alle vluchtelingen leefgeld verstrekt en werd voor hen onderwijs en huisartsenzorg georganiseerd.

De Europese Unie legde Rusland - en later ook Belarus - individuele en economische sancties en visummaatregelen op. Daarnaast werden grote militaire steunpakketten aan Oekraïne afgekondigd. Nederland spant zich net als de overige EU-lidstaten in om de sancties uit te voeren en te handhaven. De sancties op onder meer ruwe aardolie en andere fossiele brandstoffen leidden wereldwijd tot hoge energieprijzen en inflatie. Hiermee worden ook onze inwoners geconfronteerd.

We hebben besloten om de meest kwetsbare inwoners hiervoor te compenseren. Daarom hebben we binnen ons armoedebeleid inkomensmaatregelen ingevoerd zoals de eenmalige energietoeslag. Ook hebben we lokaal een energiebespaarbrigade in het leven geroepen. Deze ondersteunt inwoners bij het nemen van laagdrempelige energiebesparende maatregelen zodat zij de energiekosten enigszins kunnen beperken.

Covid-19
Na de harde lockdown die in december 2021 werd afgekondigd, werden in januari de eerste versoepelende maatregelen doorgevoerd, waaronder openstelling van basis- en voortgezet onderwijs en buitenschoolse opvang. Eind februari kwamen het coronatoegangsbewijs en de verplichte afstand van 1,5 meter te vervallen. Eind maart werden de laatste beperkende maatregelen beëindigd.   

Een aantal projecten hebben vertraging opgelopen door Covid-19. Gedurende 2022 zijn deze inmiddels met hernieuwde energie in gang gezet. De ontvangen rijksmiddelen hebben onder meer een substantiële bijdrage geleverd aan de instandhouding van lokale ondernemingen en onze lokale culturele sector. Vanuit de samenwerking jeugdhulp en onderwijs hebben we extra  aandacht besteed aan het sociaal en mentaal welzijn en de leefstijl van onze jeugd en jongeren.

Verkiezingen
Op 14, 15 en 16 maart 2022 zijn gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Vanwege de coronapandemie waren nog een beperkt aantal maatregelen van kracht. In stemlokalen was zoveel mogelijk gefaciliteerd dat kiezers die dat wilden afstand konden houden. Ook was het mogelijk om al op maandag en dinsdag te stemmen. Dat heeft opnieuw veel extra inzet gevraagd van de ambtelijke organisatie en de vele vrijwilligers in de voorbereiding en de uitvoering van de verkiezingen. Mede daardoor zijn deze in Leudal goed verlopen. Het opkomstpercentage in onze gemeente was 49,0%, iets lager dan de opkomst in 2018 (52,1%).

Coalitieakkoord en Zomernota
Op 14 juni zijn wij als nieuw college van Leudal beëdigd en is het coalitieakkoord 'Samen bouwen aan Leudal' gepresenteerd. Met dit coalitieakkoord hebben we ingezet op doel- en opgavegericht besturen. Zo maken we vanuit het lange termijn perspectief de ambities uit de strategische visie 'Mooi leven in Leudal' waar.

Om de strategische visie en het coalitieakkoord verder te concretiseren, hebben wij een Zomernota 2023-2026 opgesteld. Daarin zijn de belangrijkste opgaven voor gemeente Leudal vertaald naar 3 thema's: Sociale Basis, Passend Wonen en Vitaal Buitengebied. Wij willen hiermee de ambities uit onze strategische visie met een integrale en toekomstgerichte aanpak realiseren. Deze thema's vormen het fundament voor de komende bestuursperiode.

De ambities zijn veelomvattend en complex en vragen van ons steeds meer dat we vroegtijdig samenwerken met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties als gelijkwaardige partners. De complexiteit van de ambities vragen ook om een duidelijke prioritering en het maken van keuzes. een van de redenen waarom we hebben ingezet op bestuurlijke vernieuwing; een andere manier van samenwerken extern én intern, gebaseerd op vertrouwen, integraliteit en waarin ruimte is voor creativiteit. De eerste stappen zijn hierin inmiddels gezet. Voorbeelden zijn het Participatiebeleid Omgevingswet dat in september is vastgesteld en de intaketafel.  

Ook in de sturing op de ambtelijke organisatie hebben we ingezet op gelijkwaardige samenwerking, vertrouwen en professionele doorontwikkeling van de organisatie. Dat doen we enerzijds door veel aandacht te hebben voor doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid en beleidsuitvoering. Dit komt bijvoorbeeld tot uitdrukking door intensieve sturing op prioritering, planning en voortgang van zowel individuele als team- en organisatiebrede doelen. Anderzijds door in deze krappe arbeidsmarkt een aantrekkelijk werkgever te zijn en te blijven. We hebben daarom veel aandacht voor strategische personeelsplanning, duurzame inzetbaarheid, vitaliteit en leren en ontwikkelen. Daarnaast investeren we door middel van traineeships in het aantrekken van jonge getalenteerde mensen als oplossing voor de krapte op de arbeidsmarkt.

Omgevingswet
De omgevingswet is in 2022 opnieuw uitgesteld. Ondanks het uitstel hebben wij ons ingespannen om te voldoen aan de minimale (harde) eisen die gesteld zijn. Voorbeelden hiervan zijn het inregelen van de bevoegdheden en de implementatie van de Wet kwaliteitsborging. Hiermee hebben we de bouwstenen voor een verdere invoering gerealiseerd.

Ook zijn wij verder gegaan met het inrichten van de niet verplichte onderdelen van de Omgevingswet. De Omgevingsvisie is verder opgebouwd op basis van de thema’s uit de Zomernota; Passend Wonen, Sociale Basis en Vitaal Buitengebied. De Omgevingsvisie vormt deels de basis voor het Omgevingsplan. Met een afvaardiging van de gemeenteraad zijn we gestart met het bepalen van de contouren, de keuzes en de processtappen voor de totstandkoming van het Omgevingsplan.

Terugkijkend constateren we dat we in 2022 een mooi fundament hebben neergezet. Een fundament om met onze inwoners, gemeentelijke organisatie en uw raad verder 'Samen te bouwen aan Leudal'.